بازگشت
آيا جها ن را خطرجنگ سوم جها ني تهديد نميکند؟
ارسالي رامين آرش ارسالي رامين آرش


در حاليکه بوش و مشاورين نئوکنسرواتيوش بهمراه جناح ميانه دمکراتها، موقعيت آمريکا را بعنوان \"تنها ابرقدرت باقيمانده در جهان\" در کانون دنيا به حساب می آورند، علائمی مشهود است که ديگر قدرت های بزرگ، نه تنها گسترش نيروی خود را به حالت تعليق در نياورده، بلکه حتی بر تلاش های خود جهت تاثيرگذاری بر تاريخ نيزافزوده اند. نتيجه چشمگير ديدار وزير دفاع روسيه سرگئی ايوانف در هفته های اخير از چين، انعقاد قرار دادی بود که طی آن طرفين تصريح کرده اند \"تعداد معتنابهی مانورهای نظامی مشترک در سال 2005 در خاک چين\" برگزار می نمايند سال گذشته ايوانف دو باربه پکن سفر داشت ، که متعاقب آن رئيس جمهور چين هو ژين تائو از فرصت بدست آمده استفاده کرده و اين قرار داد را در جهت استحکام \"همکاری های استراتژيک و درازمدت چين – روسيه که به سطوح بالا و بی سابقه ای دست پيدا کرده است\" ناميد.
بهبود روابط برای آنانکه به ماهيت روابط خشونت آميز و تند ميان دو کشور در سالهای گذشته آشنائی دارند، اين اعلاميه و خبر در زمينه مانور مشترک نظامی حيرت آور بوده است. تغيير جهت تا اين درجه - از خصومتی قوی و ديرينه تا رسيدن به اين نقطه؛ دريايی از تغييرات در زمينه گسترش معادله استراتژيک مابين دو کشور به حساب می آيد. اما در عين حال اين حقيقتی است که بهبود روابط ميان دو کشور و تنگاتنگ شدن آن تهديدی بالقوه برای منافع آمريکا هم محسوب می شود. روند تحولات ميان دو کشور زمانی تغيير يافت که در اکتوبر گذشته ولاديمير پوتين ديداری از پکن بعمل آورد - واقعه ای که رسانه های آمريکايی وسيعا تلاش در چشم پوشی بر آن داشتند - از زمان ديدار ولاديمير پوتين در اکتبر گذشته، روابط دوجانبه ميان دو کشور به سطح بی نظيری ارتقا پيدا نموده است. پس از آن بود که پوتين توافقنامه ای را با چين امضا نمود که طی آن به اختلافات مرزی در مورد 7500 کيلومتر از مرز مشترک ميان دوکشور که طی سالهای 1960 و 1970 باعث برخورد های مسلحانه و نظامی ميان دوکشور گشته بود، پايان داد. ديدار پوتين همچنين امضای قرارداد ديگری را بدنبال داشت، که با همکاری چين ذخائر انرژی روسيه مورد بررسی، اکتشاف و بهره برداری قرار خواهد گرفت، اين قرارداد برای چين دنيايی از اميدواری در زمينه رشد اقتصادی پديد آورده است. افزايش توافق تجاری دو جانبه چين – روسيه با جهش هايی در اين زمينه همراه بوده است. مهمترين جنبه اين رابطه تجاري، تبديل شدن چين به يکی از خريداران عمده تسليحات روسی است. تنها در سال (2004) چين مبلغی حدود 2 ميليارد دالر تسليحات از روسيه خريداری کرده است. اين معاملات از طرف ديگر برای روسيه يکی از منابع عمده درآمد از صادرات و يکی از کليد های اساسی رونق و توسعه صنايع دفاعی اين کشور محسوب می شود. از زمان قطع فروش تسليحات نظامی از سوی غرب به چين، پکن هر چه بيشتر بر سلاح ها و تکنولوژی پيشرفته و پيچيده روسيه متکی شده است.
ايستادگی و روياروئی در مقابل يکه تازی آمريکا بالاترين حد مناسبات و روابط سياسي، اقتصادی و نظامی ميان دو کشور چين و روسيه، قبل از واقعه 11 سپتامبر، بر می گردد به امضای قرار داد تجاری مابين پوتين و ژيانگ زمين در جولای 2001. اين قرار داد دائر بر ايجاد تعهد و قبول همکاری ها نزديک تر و همچنين ايستادگی در مقابل آن چيزی که آنان قلدر منشی و يکه تازی های ايالات متحده آمريکا می ناميدند، گشت. اشغال عراق در ماه مارچ 2003 بشکل وسيعی انگيزه و محرکی شد جهت چنين همکاری هايی که متعاقبا آنان را به سوی برنامه های زمان بندی شده و مشخص تری در زمينه عمليات مانور نظامی مشترک بين دو کشور رهنمون شد.بدبياری و مصيبت واشنگتن در عراق، در ديدگان روسيه و چين احساسی مرکب از بی دوامی و بی ثباتی از نيروهای نظامی آمريکا که تلاش دارند خود را در اذهان مسلط جلوه دهند، بوجود آورده است. آنان بنوعی نگران نيروهای نظامی آمريکا يعنی نيروهايی بی قيد و بند، غيرقابل پيش بينی و جنگ طلبی هستند که ضمنا به علت بی عرضگی و جاه طلبی مقامات عاليه و جنرال های وزارت دفاع شکست فاحشی را متحمل شده اند - مقامات و جنرال هايی که خود بهتر از هر کس معنای اين جنگ را می دانند اما فقدان شهامت و شجاعت در نزد آنان باعث می شود که نتوانند به مقامات مافوق خود اعلام کنند که جنگ در عراق نمی تواند \"پيروز\" شود.
آنچه که روشن و آشکار است، پس از حمله مشترک نظامی آمريکا – انگليس به عراق، چين و روسيه در نظر دارند از يکديگر حمايت سياسی جدی و سودمندی بعمل آورند که چنانچه واشنگتن به حمله ديگری بطور مثال عليه ايران يا سوريه مبادرت ورزد، مراقب باشند. همين تضمين و حمايت دو جانبه از يکديگر می تواند روسيه و يا چين را در عمليات ماجراجويانه مشابه در مناطق شان نيز ياری دهد.
January 16th, 2005


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی